Σχέση της σκέψης με τον φόβο
Η σκέψη πηγάζει από την γνώση που έρχεται από το παρελθόν, η γνώση είναι παρελθόν. Σε αυτή τη γνώση η σκέψη βρίσκει ασφάλεια: ξέω το σπίτι μου, ξέρω εσένα, ξέρω ότι είμαι αυτό, είμαι εκείνο, είμαι διαμορφωμένος ή δεν είμαι διαμορφωμένος. Επιβεβαιώνω αυτό που είμαι με την γνώση. Αλλά για το αύριο δεν ξέρω τίποτα, το φοβάμαι το αύριο. Επίσης φοβάμαι εξαιτίας της γνώσης που έχω για το παρελθόν, επειδή με κάνει να βλέπω ότι υπάρχει και τρομερή ανασφάλεια. Αν ζω στο παρελθόν, όπως το κάνουν οι περισσότεροι από εμάς, είμαι ήδη νεκρός και αυτή η αίσθηση ότι ζω στο παρελθόν είναι ασφυκτική και δεν ξέρω πώς να την ξεφορτωθώ και τη φοβάμαι, όπως φοβάμαι το αύριο. Φοβάμαι λοιπόν να ζω, αλλά φοβάμαι και να πεθάνω. Τι θα κάνω με τους φόβους που έχω; Ή μήπως ο φόβος είναι ένας; Εκτός από τους σωματικούς φόβους, και τους ψυχοσωματικούς φόβους, μήπως ψυχολογικά υπάρχει μόνο ένας φόβος που παίρνει διάφορες μορφές;
“Μήπως είναι ο φόβος του τίποτα, του κενού;”
Μήπως είναι ο φόβος του να μην υπάρχεις; Ο φόβος του να μην έχεις καμία εικόνα; Αυτό που υπάρχει είναι εικόνα, δεν είναι; Προσηλώνουμε τον νου μας για να δούμε αν όντως ο νους μπορεί ή όχι να ελευθερωθεί από τον φόβο, τόσο από τους σωματικούς φόβους, όσο και από τους ψυχολογικούς φόβους που είναι βαθύτεροι, πιο νευρωτικοί. Ας βάλουμε κάτω τους εαυτούς μας, ας χώσουμε το μαχαίρι ως το κόκαλο, επειδή μπορεί να δει κανείς ότι όταν υπάρχει οποιοσδήποτε φόβος είναι ότι πιο φρικτό μπορεί να υπάρξει. Όταν ζει κανείς στο σκοτάδι, με μια αίσθηση κενού μέσα του, αποξενωμένος, δίχως να έχει σχέσεις, όλα γίνονται άσχημα. Δεν έχετε φόβους; Όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για το μέλλον; όχι μόνο τους συνειδητούς φόβους που έχει κανείς, αλλά και τους κρυμμένους βαθιά;
Όταν παρατηρείς όλο αυτό το φαινόμενο του φόβου, τις διάφορες μορφές του φόβου, σωματικές και ψυχολογικές, με όλες τους τις υποδιαιρέσεις, με όλες τους τις ποικιλίες, όταν βλέπεις τη συνολική δομή του φόβου, τότε ποια είναι η ρίζα όλου αυτού του πράγματος; Πρέπει λοιπόν να βρω τη ρίζα του. Ποια νομίζετε ότι είναι η ρίζα όλων των φόβων; Όχι απλώς κάποιο ιδιαίτερο είδος φόβου.
Θέλω να βρω τι είναι ο φόβος, όχι οι διάφορες επιμέρους μορφές φόβου, θέλω πραγματικά να βρω τη ρίζα του φόβου. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με το “δεν θέλω να φοβάμαι”, που τότε σημαίνει, “θέλω να γίνω κάτι άλλο από αυτό που είμαι, δ”, δηλαδή, “να γίνομαι διαρκώς κάτι”, “θέλω να είμαι κάποιος”, ή “έχω πληγωθεί στη ζωή μου και θέλω να ελευθερωθώ από τις πληγές”. Όλη μας η ζωή είναι αυτή η διαρκής πορεία του “να γίνω κάτι”. Η επιθετικότητα είναι μέρος αυτού του να θέλεις διαρκώς να γίνεις κάτι. Και το “να μην γίνω κάτι” είναι ένας τεράστιος φόβος, το “να μην υπάρχω” είναι φόβος. Έτσι δεν είναι; Μήπως αυτό λοιπόν είναι η ρίζα του φόβου;
“Προσπαθώ να βρω την ρίζα του φόβου. Βλέπω ότι δεν γίνεται τίποτα με το να σκέφτεσαι για τον φόβο και τότε ο νους γίνεται σιωπηλός, έτσι ώστε απλώς να μπορέσω να νιώσω τον φόβο, και μετά, το μόνο που νιώθω, είναι μια βαθιά, εσωτερική ένταση, αλλά δεν μπορώ να πάω πέρα από αυτό το σημείο”.
Αλλά γιατί να νιώθει κανείς ένταση γι΄ αυτό; Απλώς θέλω να βρω κάτι. Για ποιο λόγο να έχω οποιαδήποτε ένταση γι΄ αυτό; Γιατί αν υπάρχει ένταση είναι επειδή θέλω να πάω πέρα από τον φόβο, και είμαι πολύ ανυπόμονος, πολύ άπληστος. Σκεφτόμαστε με βάση το να γίνουμε κάτι, να γίνουμε φωτισμένοι, να καταστρέψουμε τις εικόνες, όλοι μας έτσι δεν σκεφτόμαστε; Όλη αυτή η πορεία είναι μία μορφή του “να γίνω κάτι” ή του “υπάρχω”. Όταν το “υπάρχω” απειλείται, που σημαίνει ότι παύω να ‘γίνομαι κάτι”, υπάρχει φόβος.
Τι μπορεί να γίνει κανείς; Καταλαβαίνω ότι μπορώ να γίνω πιο υγιής, μπορώ να αφήσω τα μαλλιά μου να γίνουν μακρύτερα, αλλά ψυχολογικά τι μπορώ να γίνω; Τι σημαίνει “να γίνω κάτι”; Σημαίνει, να αλλάξω εικόνες; Να αλλάξω τη μία εικόνα με μία άλλη; Προφανώς. Αλλά αν δεν έχω καμία απολύτως εικόνα, και δω με τη λογική γιατί δεν πρέπει να έχω εικόνες, τότε θα δω και την αλήθεια του ότι οι εικόνες εμποδίζουν τις σχέσεις, είτε είναι εικόνες πληγώματος είτε είναι ευχάριστες εικόνες, προφανώς ισχύει και για τις δυο περιπτώσεις. Αν η εικόνα που έχω για σένα είναι ευχάριστη, τότε είσαι φίλος μου, αν η εικόνα που έχω για σένα είναι δυσάρεστη, τότε είσαι εχθρός μου. Να μην έχουμε λοιπόν καθόλου εικόνες!
Τότε βρίσκει κανείς, αν όντως εφαρμόσει όλο αυτό, αν όντως δουλέψει μέσα του, ότι υπάρχει ένας νους, ότι υπάρχει ένας εγκέφαλος, που δεν μπορεί να πληγωθεί ποτέ, επειδή δεν υπάρχει τίποτα για να πληγωθεί. …